W Polsce dostęp do sieci ma 20 mln osób. Każda z nich, spędza w sieci średnio 6 godzin dziennie. 3 razy więcej czasu poświęcamy na komunikację za pomocą Internetu, niż na dzwonienie czy pisanie SMS-ów. To wszystko idealne okoliczności dla tak zwanych przestępców internetowych.
W życiu codziennym dbamy o swoje bezpieczeństwo unikając np. rozmów z nieznajomymi na ulicy lub wychodzenia samotnie z domu późnym wieczorem. Podobnie w sieci, aby być bezpiecznym, powinniśmy przestrzegać kilku ważnych zasad.
Safer Internet sformułował poniższe zasady. Zapoznaj się z nimi. To zasady twojego bezpieczeństwa!
1. Zanim dołączysz.
Kontakty z ludźmi na portalach społecznościowych, podobnie jak kontakty z ludźmi w świecie rzeczywistym, rządzą się pewnymi zasadami. Zastanów się, w jaki sposób działa portal, zanim utworzysz na nim swój profil. Przede wszystkim zainteresuj się, jaki poziom prywatności gwarantuje Ci dany portal. Informacji tego typu szukaj w regulaminie, który powinien jasno określać zasady Twojego uczestnictwa w serwisie.
2. Prywatność.
Kontroluj dostęp do Twoich danych i innych informacji, które umieszczasz w swoim profilu. Bezpieczny portal społecznościowy powinien pozwolić Ci nadać sobie taki status prywatności, który zagwarantuje, że informacje o Tobie będą dostępne tylko dla znajomych, których świadomie dodałeś do swojej listy. Pamiętaj też, że Twoje hasło to Twój sekret.
3. Informacje o mnie.
Zamieszczając informacje o sobie, pamiętaj, że potencjalnie każdy może je zobaczyć. Dbaj o to, żeby nie ujawniać swoich danych osobowych. Stwórz bezpieczny Nick, który nie zdradzi Twojej prawdziwej tożsamości. Sieć daje nam możliwość bycia kimś innymi niż w codziennym życiu. Znaj jednak swoje granice tej zabawy - myśl jak się prezentujesz.
4. Zdjęcia.
Zastanów się dobrze zanim zamieścisz w Sieci swoje zdjęcia, które mogą być użyte przez innych użytkowników Sieci w sposób, jakiego byś sobie nie życzył/a lub skopiowane do miejsca, w którym byś ich nie zamieścił/a. Jeżeli już na pewno chcesz zamieścić swoje zdjęcia w Internecie, ustaw taki status prywatności, który zagwarantuje Ci bezpieczeństwo.
5. Kontakty z innymi.
Bądź czujny/a w kontaktach z osobami znanymi wyłącznie z Sieci. Korespondencja z nieznajomym/ą może być dobrą zabawą, ale może też mieć niebezpieczne konsekwencje. W Sieci ludzie często udają kogoś, kim nie są, ukrywając w ten sposób swoje prawdziwe intencje. Bądź bardzo ostrożny/a, jeżeli nowy internetowy „przyjaciel” chce się z Tobą spotkać w realu. Powiadom o tym odpowiedzialną osobę dorosłą.
6. Odpowiedzialność za informacje.
Jeżeli piszesz coś w Internecie, będąc pod wpływem silnych emocji, przeczytaj to dwa razy. Daj sobie czas, żeby się uspokoić i sprawdź czy to, co planujesz wysłać, jest tego warte.
Pamiętaj także, że czasem szkoła, rodzice lub pracodawcy mają możliwość monitorowania Twojej korespondencji i Twoich działań w Sieci. Dlatego w Sieci nie pisz nigdy czegoś, czego nie napisałbyś/abyś na kartce pocztowej, którą nie tylko bezpośredni adresat może przeczytać.
Pamiętaj też, że ludzie przesyłają dalej, upubliczniając wiadomości. Sam/a także zawsze patrz, co przesyłasz dalej. Nie ujawniaj danych innych osób – nie przesyłaj dalej cudzych maili i nie podawaj w Sieci danych innej osoby bez jej zgody.
7. Szanuj innych.
Bądź miły/a dla innych w Sieci. Zastanów się, czy adresat życzyłby sobie zobaczyć taki wpis i czy Ty powiedziałbyś/abyś lub pokazał/a to samo podczas spotkania twarzą w twarz?
Poczucie humoru, poglądy i zasady innych ludzi bywają różne także w Sieci. Respektuj innych w Internecie, a jeżeli kogoś urazisz, znajdź metodę, żeby sprawę wyjaśnić i go przeprosić.
Jeżeli ktoś Ciebie obraża, myśląc, że zrobiłeś/aś coś niemiłego celowo – zamiast dać się ponieść emocjom, spróbuj wyjaśnić, że to nie było celowe, że to wynik nieporozumienia.
8. Działaj mądrze.
Ktoś Cię prowokuje? Nie daj mu satysfakcji. Zazwyczaj jest to metoda na zwrócenie na siebie uwagi, jeżeli takiego kogoś zignorujesz, prawdopodobnie da Ci spokój.
9. Pamiętaj o realu.
Internet jest świetny, ale nie zapominaj o realnym świecie. Kontroluj to, ile czasu spędzasz w Sieci.
Dbaj o kontakty z ludźmi w świecie rzeczywistym. Nawet, mając pięciuset znajomych na portalu społecznościowym możesz czuć się samotnym/ą. Nic nie zastąpi prawdziwych znajomości.
10. Pomoc.
Masz prawo do godności w Internecie. Jeżeli jesteś atakowany/a, ktoś Cię straszy lub grozi Ci, działaj w swojej obronie. Zgłoś fakt cyberprzemocy odpowiednim instytucjom (szkoła, policja, helpline.org.pl – 0-800-100-100) i osobom, które mogą Ci udzielić pomocy: rodzice, wychowawca, pedagog szkolny, nauczyciel.
Razem szybko i skutecznie rozwiążecie problem.
Masz prawo:
- przerwać kontakt (rozmowę, korespondencję), kiedy ktoś wypytuje Cię o Twoje dane np. imię, nazwisko, adres, numer szkoły lub namawia do wysłania Twojego zdjęcia,
- odmówić rozmowy na tematy intymne,
- powiedzieć rodzicom lub innym zaufanym dorosłym, kiedy ktoś poznany w sieci namawia Cię na spotkanie w świecie realnym.
Pamiętaj też:
- nie rozmawiaj z osobami z sieci na tematy intymne,
- bądź podejrzliwy, jeśli ktoś, kogo poznałeś na czacie próbuje nastawiać cię przeciwko rodzicom, opiekunom, nauczycielom czy przyjaciołom. Niektóre czaty wykorzystywane są przez pedofilii, sekty i inne niebezpieczne grupy do nakłaniania młodych ludzi, by zrobili coś, czego nie chcieliby robić.
- nie podawaj nikomu swoich loginów i haseł – ktoś inny podając się za Ciebie może np. wysyłać Twoim znajomym przykre wiadomości,
- używaj trudnych do odgadnięcia haseł np. składających się ze słowa i cyfr,
- pamiętaj, aby wylogować się z poczty e-mail lub portalu społecznościowego, kiedy skończysz z nich korzystać,
- nie rób niczego, co mogłoby urazić innych użytkowników lub byłoby sprzeczne z prawem,
- korzystaj z umiarem z Internetu! Zbyt długie korzystanie z komputera, tabletu czy smartfona może zaszkodzić Twojemu zdrowiu i pogorszyć kontakty ze znajomymi.
Czy już wiesz jak pozostać bezpiecznym w sieci? Pamiętaj, aby zawsze z uwagą poruszać się po internecie.