Wyzwiska, przemoc, agresja i nękanie w sieci – to zjawiska, które dla coraz większej liczby uczniów na całym świecie stają się powoli codziennością. Poza najbardziej oczywistymi przejawami nękania, takimi jak przemoc fizyczna, dzieci i młodzież narażone są również na ataki werbalne, które mogą być trudne do zaklasyfikowania jako niebezpieczne. Granica pomiędzy niewinnym przytykiem a obraźliwym komentarzem bywa bowiem bardzo cienka. Tymczasem to właśnie takie uwagi mogą powodować największe urazy, gdyż w znacznym stopniu wpływają na poczucie własnej wartości i samoocenę dziecka, odciskając trwałe piętno na jego psychice. Straszne szkody czyni także coraz częstsze w dzisiejszych czasach prześladowanie w sieci.
Drogi uczniu:
- Jeśli jesteś świadkiem przemocy (agresji) dotyczącej kolegi lub obcej osoby, czy też sam jesteś ofiarą tego zachowania, nie bój się gróźb, wyzwisk itp. Podejmij działanie.
- Zgłoś się do rodzica, wychowawcy, pedagoga szkolnego, innego zaufanego dorosłego lub nawet do Policji.
- Agresja nie jest czymś naturalnym! Nie bądź wobec niej tolerancyjny!!!
- Nie naśladuj agresywnych kolegów itd. Agresywne osoby nie powinny być dla Ciebie autorytetem.
W czasie nauczania zdalnego dzieci i młodzież spędzają po wiele godzin przy komputerze. Korzystają z Internetu, czerpią korzyści z jego zasobów. Są także narażone na czyhające tam pokusy i niebezpieczeństwa. Obecnie kontakty rówieśnicze (społeczne) w dużej mierze zostały przeniesione do Sieci. Mogą stwarzać namiastkę realnych spotkań – budujących przyjaźń, poczucie własnej wartości i postawy prospołeczne. Mogą jednak przynosić przykrość, ból na skutek doznania cyberprzemocy.
Przestrzeń sieciowa poza wieloma pozytywnymi aspektami niesie ze sobą wiele zagrożeń i staje się miejscem agresji międzyludzkiej. Wraz z postępującym rozwojem nowych mediów, z ich zwiększającą się siłą oddziaływania i rozwojem możliwości
jakie oferują, możemy zauważyć rozwój negatywnego zjawiska społecznego, jakim jest cyberprzemoc. Termin ten wywodzi się od angielskiego słowa „cyberbulling” (ang. zastraszanie).
Cyberprzemoc można definiować jako przemoc poprzez użycie technologii komunikacyjnej i informacyjnej, wykorzystującą różne elementy Internetu, np. poczta elektroniczna, komunikatory, czaty lub serwisy społecznościowe. Najczęściej pojawia się jako agresja słowna - złośliwe komentarze i wyzwiska oraz groźby. Zdarzają się także przypadki przejmowania kont w portalach lub tworzenie fałszywych kont po to, aby komuś zaszkodzić, tworzenie fałszywych tożsamości. Sporo przypadków dotyczy publikowania zdjęć i filmów, które mają na celu obrażenie lub ośmieszenie kogoś.
Specyfika Sieci, wyrażająca się w pośrednictwie kontaktów społecznych przez komputer, stwarza szanse bycia anonimowym, co zachęca do negatywnych zachowań. W relacji tej zachodzi zjawisko opóźnienia oceny moralnej własnych działań w stosunku do czasu ich wykonania. Przejawia się to w tym, że młodzież najpierw podejmuje działania agresywne w Sieci, a dopiero po dłuższym czasie je ocenia lub nie robi tego w ogóle. Kontakt za pośrednictwem Internetu charakteryzuje się znaczną przewagą komunikacji tekstowej, natomiast jest ubogi w schematy niewerbalne, takie jak: mowa ciała, dystans fizyczny, gestykulacja, kontakt wzrokowy, modulacja głosu, które pozwalają na „odczytanie” emocji człowieka, jego samopoczucia, czy nastawienia wobec rozmówcy. Dlatego ich brak w Sieci ułatwia działania, których celem jest sprawienie komuś przykrości czy krzywdy.
Z cyberprzemocą ściśle związane jest zjawisko upublicznienia aktów przemocy względem danej osoby, co wiąże się z jej chęcią do zerwania wszelkich kontaktów społecznych. Osoba prześladowana czuje wstyd, następuje kumulacja jej silnych emocji i uczuć. Narasta poczucie osamotnienia, a nawet rozpacz i chęć izolowania się od innych.
Cyberprzemoc często ma swoje źródło w przemocy rówieśniczej, względem osoby wyróżniającej się na tle całej grupy w sposób pozytywny lub też negatywny. Młodzi ludzie, należący do danego portalu społecznościowego czy forum internetowego, utożsamiają się z jego zasadami, kreowanymi wartościami i potrzebami. Osoba, która ich nie spełnia, może być przez grupę wyśmiewana w Sieci.
JAK SIĘ USTRZEC PRZED CYBERPRZEMOCĄ?
1. Nie wpadaj w panikę.
2. Zablokuj użytkownika lub ogranicz możliwości kontaktu z tobą.
3. Chroń swój komputer przed włamaniami i podsłuchem.
4. Zabezpiecz swoją sieć WiFi.
5. Użyj silnych haseł.
6. Zgłaszaj obraźliwe treści administratorom.
7. Skorzystaj z blokowania SMS-ów.
8. Jeśli obawiasz się o swoje bezpieczeństwo, powiadom dorosłych, a nawet organy ścigania.
JEŚLI DOŚWIADCZYSZ CYBERPRZEMOCY:
- Powiedz o tym zaufanej osobie dorosłej - z jej pomocą będzie Ci łatwiej poradzić sobie z tą sytuacją.
- Postaraj się nie kontaktować ze sprawcą cyberprzemocy i nie odpowiadać na jego zaczepki. Dzięki temu unikniesz prowokowania go do dalszych działań.
- Zachowaj wszystkie dowody cyberprzemocy - nie kasuj sms-ów, e-maili, rozmów na czatach lub komunikatorach.
- Jeśli ktoś dokucza Ci na jakiejś stronie WWW, zrób zrzut ekranu - aby zachować to, co widzisz na ekranie.
- Zawsze możesz zadzwonić pod numer 116111 na telefon zaufania dla dzieci i młodzieży. Możesz także poszukać pomocy w Helpline.org.pl
JEŚLI JESTEŚ ŚWIADKIEM CYBERPRZEMOCY:
- Nie przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości lub innych krzywdzących materiałów.
- Pomóż pokrzywdzonej osobie poprzez poinformowanie kogoś dorosłego o jej sytuacji – rodziców, nauczyciela, wychowawcę, pedagoga szkolnego.
- Zaproponuj pokrzywdzonej osobie kontakt lub sam/a zadzwoń na telefon zaufania, aby dowiedzieć się, co można zrobić. Możesz także polecić ofierze cyberprzemocy kontakt z Helpline.org.pl lub skontaktować się z Helpline osobiście.